ارزیابی رابطه فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز با کاهش پرکسیداسیون چربی های غشائی و برخی صفات فیزیولوژیکی ژنوتیپ های نخود تحت تنش خشکی

چکیده بررسی تغییرات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه تحت تنش خشکی می تواند به شناسایی مکانیسم های موثر در مقاومت به خشکی کمک کند، بدین منظور در سال زراعی90 -1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان، در یک آزمایش مزرعه ای صفات عملکرد، اجزای عملکرد و سرعت رشد نسبی محصول در 19 ژنوتیپ نخود به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی بررسی گردید و ژنوتیپ ها بر اساس عملکرد به دو گروه مقاوم و حساس دسته بندی شدند. به منظور بررسی اثر تنش خشکی در مراحل رشدی رویشی و زایشی، هدایت روزنه ای این ژنوتیپ ها در مرحله رویشی و صفات درصد آب گیاه، سرعت کاهش آب از برگ، خسارت به غشاء سلولی، پرکسیداسیون لیپیدهای غشاء سلولی و میزان فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز نیز در طی مرحله رویشی و زایشی در یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در دو سطح آبیاری (3- و 12- بار) ارزیابی شد، همچنین به منظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله جوانه زنی، ژنوتیپ های مورد نظر در آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی، در 3 سطح پتانسیل آب (صفر، 4- و 8- بار) و در سه تکرار بوسیله محلول پلی اتیلن گلایکول مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش خشکی عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، سرعت رشد نسبی، درصد آب گیاه، سرعت کاهش آب از برگ در مرحله رویشی ، هدایت روزنه ای، میزان فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز، طول ریشه چه، وزن تر و وزن خشک ریشه چه را کاهش داد، از طرف دیگر میزان خسارت به غشاء سلولی، پرکسیداسیون لیپیدهای غشاء سلولی، سرعت کاهش آب از برگ در مرحله زایشی و میزان فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در مرحله رویشی تحت تنش خشکی افزایش یافت. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که در شرایط تنش خشکی صفات شاخص برداشت، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و هدایت روزنه ای بر عملکرد تأثیر مثبت داشت. همچنین نتایج بیانگر آن بود که میزان این صفات در ژنوتیپ های مقاوم نسبت به ژنوتیپ های حساس از مقادیر بالاتری برخوردار بوده و با مقاومت به خشکی مرتبط بوده و می توانند جهت غربال ژنوتیپ های مقاوم به کار روند.